KİM KİMDİR FİRMA REHBERİ Hemen Üye Ol Üye Girşi
Uye Girişi
Giriş
Beni Hatırla
Yeni Üye Kayıt
Haber sitemizin aktivitelerinden yararlanmak için üyelik başvuru yapın.
Hemen Üye Olun
Uye Hizmetleri
 
29 Mart 2024 Cuma
4 °C Kısmen güneşli
Misafir Kalem
Belirtilmemiş

KAYBOLMA TEHLİKESİNDE OLAN ZAZACA DİLİ TALİHSİZ Mİ, SAHİPSİZ Mİ?

18 OCAK 2021 PAZARTESİ 11:43
26
9160
11
AA aa

Ne zamana kadar kahvehane köşelerinde konuşulacak... !

         Yıl 1915 Çanakkale Savaşında karşı tarafta çoğunluğu İngiliz ve Fransızlardan oluşan bir düşman ordusu diğer tarafta beraber iman ruhu ile savaşan Kürt, Türk, Zaza vs. toplumlarından oluşan kardeş ordusudur. Bu birliğin gücü ile Çanakkale zaferi dünyaya ismini duyurmuş, tarihe büyük imza atmıştır. Malazgirt zaferinden bu zamana kadar inkâr edilemez birliktelikler yaşanmış, zaferler kardeşlik ruhu ile elde edilmiştir. Geçmişten bu yana İslam şiarıyla birlik ve kardeşliğin içinde olmaya devam eden, bağlılığını, sadakatini devletinden koparmayan Zaza halkının dili şuan UNESCO raporlarında kaybolma tehlikesi içerisinde olan dillerdendir. Diller toplum içerisinde para etme durumuna göre değer alır. Yani dilin değeri gerek toplumda gerekse ülkede ne kadar işe yaradığına göre değer alır. Farz edelim ki KPSS sınavında 30 soruluk Türkçe sorusunun 5 tane sorusu şu an Zazaca dilinde olsaydı. İşe yararlığı artar, öğrenimi ve konuşulması mecburi hal alırdı. Tabi Zacaca'ya bu değeri verdirmek için bu ortamın ve fikirsel iklimin oluşması zordur. Hatta imkânsıza yakındır.

        Diğer taraftan İngilizce ve Fransızca dillerinin gündelik hayatta ve okullarda verilen önemini ele aldığımızda tartışılamaz düzeyde değerli olduğunu açık bir şekilde görebiliriz. Hatta liseye geçiş sınavında İngilizce dilinde sorular zorunludur. Lakin ne Zazaca dilinde ne de Kürtçe dilinde sınavlarda soru sorulması mevzu bahis bile olamaz ve böyle bir çalışmadan da bahsedilemez bir vaziyetteyiz. Sırf bu durumdan ötürü Zazaca yalnızlığa terk edilmekte ve kimse sorumluluğu kendi üzerine almamaktadır.

       Türkiye'de Zazaların kesin sayısı bilinmezse de bu sayı yaklaşık olarak 6 milyon civarındadır ve nüfus olarak bu kadar fazla olan bir halkın dili bugün itibariyle yok olmayla karşı karşıyadır. Dünya genelindeki ülkelerin nüfuslarına baktığınızda Zaza halkının nüfusu birçok ülkenin nüfusundan kat be kat fazladır. Gel gelelim ki Zaza halkı nüfus olarak bu kadar fazla olmasına rağmen dilleri yok olmayla karşı karşıyadır. Bir halk dilini unutursa her şeyini unutur: benliğini, kimliğini, örfünü, adetini ...  Nitekim Kur'an-ı Kerimde de dillerin öneminden bahsedilmekte ve dillerin farklılığını bize ibret olarak göstermektedir. ( Kur'an-ı Kerim, Rum suresi, 22. Ayet)

      Bir dil ne kadar kadim olursa olsun, ne kadar güzel özelliklere sahip olursa olsun kendi toplumu içerisinde değer görmezse ve ülkesi içerisinde para etmeyecek seviyede değersizliğe düşerse (hangi dil olursa olsun) kaybolmaya mahkûm olur. Dil, kullanıldığı kadar vardır. Zazaca dili çok eski bir dil olup zengin gramer özelliklerine sahiptir. “... Zazaca bütün sahipsizliğine rağmen diğer dillerin sahip oldukları manevi, fiziki ve bilimsel özelliklere sahiptir.”[1] Fakat şuan Zazaca dilinin durumunu ele aldığımızda Zazaların nüfusu artmasına rağmen Zazaca konuşanların sayısının gittikçe azaldığı bilimsel olarak teyit edilmiştir. Bu durum, Zazaca'nın bir müddet sonra kaybolacağını açık bir şekilde bize göstermektedir.

   Peki, UNESCO tarafından kaybolma tehlikesi içerisinde olduğu belirtilen Zazaca için bir şey yapılamaz mı?

         Zaza Dili ve Edebiyatı, ilk defa 2012 yılında dönemin başbakanı sn. Recep Tayyip ERDOĞAN sayesinde Tunceli Üniversitesinde açıldı. Daha sonra 2013 yılında da Bingöl Üniversitesinde açıldı. Zazaca dili için yapılan bu önemli çalışma Zaza halkı tarafından takdirle karşılandı.

           Lakin şuan bu bölümden mezun olanlar için öğretmen atamalarında ihtiyaç olmasına rağmen bazen sadece 1 kontenjan bazen de hiç kontenjan verilmemektedir. Bu bölümden mezun olan öğrenciler özel sektörde de iş bulamadıkları için büyük problemlerle karşı karşıya kalmaktadır.

          Ayrıca, Zaza halkının çoğunluğu muhafazakâr ve dini hassasiyeti olan bir halktır. Bu durumda Zaza halkı siyer (Peygamberimizin Hayatı), Kur'an-ı Kerim, Temel Dini Bilgiler gibi seçmeli dersler ile seçmeli Zazaca arasında tercih etme zorunluluğuna terk edilmektedir.

Yukarıda belirtilen sorunlarla karşı karşıya kalan Zazaca dili için yapılabilecekler şu şekilde sıralanabilir;

  • Kreşlerde Zazaca dilinin öğretilmesi için çalışmalar yapılmalı.

(Çünkü anadil eğitimine küçük yaşlarda başlanmalıdır. Aksi takdirde öğrenci kendi dilini sonradan öğrenmeye çalıştığında yabancı bir dil öğreniyormuş gibi bir hisse kapılır.  Bu durum öğrencinin kendi dilini öğrenmesini zorlaştırır ve kendi dilinden soğumasına sebebiyet verir.)

  • Resmi (Hastane ve Adliye gibi) kurumlarda Zazaca dilinde tercümanlık ile ilgili çalışmalar yapılmalı
  • Öğretmenlik atamalarında Zazaca için açılan boş kontenjanlara ivedilikle atamalar yapılmalı

(Öğretmenlik atamaları hususunda Zazaca'ya pozitif ayrıcalık tanınmalıdır.)

  • Okul idarecilerinin seçmeli ders sürecinde Zazaca dersinin seçilmesi hususunda öncü irade göstermeleri
  • Yerel ve ulusal medyada ( TV, Radyo programlarında) yetişkinlere ve çocuklara yönelik dil öğretim çalışmalarının yapılması
  • Üniversitelerde dil araştırma merkezlerinin kurulması (imla, sözlük, dilbilgisi, alfabe, vs.)

[1] Abdulaziz Beki, “Filolojik Açıdan Zazaca'nın Yapısı”, II. Uluslararası, Zaza Tarihi ve Kültürü Sempozyumu, 2012, sy. 203

YORUM YAZIN
Profiliniz ziyaretci statüsünde görünüyor. Yorumlarınız aşağıdaki isimle yayınlanacaktır
Değiştir
Dilerseniz web sitemize üye olarak daha özgün bir profil oluşturabilir ve yorumlarınızı hesabınızdan takip edebilirsiniz
Kodu Girin
Yapacağınız yorumların şiddet ve hakaret içermemesine lütfen dikkat edin. Aksi taktirde yorumlarınız onaylanmayacaktır. Gönder
Misafir Kullanıcı (@Misafir_97026)
26 Aralık 2022 Pazartesi 13:26
Dil olmazsa din hiç olmaz..Neyle konuşup neyi anlatacaksınız?..Din her şey değil, din hayatımızın bir yönüdür,ama her yönü değildir..Din inanç kavramını kapsar..Dini doğru algılamak gerekir kanısındayım..
Misafir Kullanıcı (@Misafir_80916)
20 Ocak 2021 Çarşamba 10:09
Yazarın sistemle ters düşmemek adına yüreklice davranıp ismini bile zikretmemesi Zazalar açısından bir zihniyet sorunudur. Zazaca diline katkı sunmak isteyen birinin öncelikle bu tür hezeyanlarından arınması gerekir. Kendi gerçeğini gölgeli sözcüklerin arkasına saklanarak anlatması kendini kandırmaktan öteye gitmez. Evet dil var olmanın tam da kendisidir. Dili olmayanın geleceği de olmaz.Ne yazık ki böyle giderse Zazalar ve dilleri çok yakın gelecekte yok olacaktır. Bu ülkede Zazacayı var etmenin yolu maalesef yüreklice mücadele etmekten geçiyor, bu uğurda çaba gösterenlere selam olsun.
Misafir Kullanıcı (@Misafir_80881)
19 Ocak 2021 Salı 11:28
İNSAN, DİLİYLE İNSANDIR
https://dogruhaber.com.tr/yazar/yusuf-arifoglu/15032-insan-diliyle-insandir/
Misafir Kullanıcı (@Misafir_80870)
19 Ocak 2021 Salı 06:23
Bu orta-çağ dan bile geride kalan kafa olduğu sürece ne dil kalır ne insan bir siyasi partide birleşmiyorsanız bari kültür sanat da birleşin dilimiz için birleşin !
Misafir Kullanıcı (@Misafir_80880)
19 Ocak 2021 Salı 11:23
@Misafir Kullanıcı Ortaçağ, Hıristiyan ve feodalizm kafasıdır. Eğer, bu cümleyle başka yerden vurmak istiyorsan yazıklar olsun! Herkes bir siyasi partide birleşmek zorunda değildir. Yazar, ne güzel Zazaca için derdini kaleme dökmüş. Yazılanlar, bize göre olmayınca vu abalıya; bize göre olunca çok yaşa...
Misafir Kullanıcı (@Misafir_80850)
18 Ocak 2021 Pazartesi 23:40
Din odur elden gidiyor. Siz tutmuşsunuz dil ha dil. Dillerin teminatı dindir. Din olmadiktan sonra dil olsa da neye yarar. Dindar bir millet olan zaza halkının gençliği, malesef ırkçılık oyunları ile dinden koparilmaya çalışılıyor. Elbette dil öğrenilmesin diyen kimse olamaz. Ama bu günlerde Kuran-i kerim, siyer-i nebi, temel dini bilgiler derslerini seçtirmeyip bunlarin yerine zazaca dersinin seçtirilmesi için okullara baskı yapıldığına dair duyumlar alıyoruz.
Misafir Kullanıcı (@Misafir_80908)
20 Ocak 2021 Çarşamba 00:00
@Misafir Kullanıcı Din bir yere gitmiyor
Kiminin cebini dolduruyor kiminin karnını doyuruyor. Yazık size demek istemedim ama değil. Siz 1 2 saatlik dil eğitiminin önüne dini alet edip koyanlardansınız.
Misafir Kullanıcı (@Misafir_80892)
19 Ocak 2021 Salı 15:52
@Misafir Kullanıcı Bu yorum talihsizce yapılmıştır. Bilinçsizce, cahilce yazdığın bu yorumu tekrar okumaya devam ediyorum. Ayet-i kelime den örnek verilmiş olup, Allahın bize bahşettiği bu dili sen ve senin gibi cahiller yüzünden yok olma aşamasına geldi. Nitekim zazaca konuşup dinimizi mi yaşamıyacağız. Kendi dilimizde de İslamı yaşarızda sen ve senin gibiler ile İslamı yaşayamayız
Misafir Kullanıcı (@Misafir_80878)
19 Ocak 2021 Salı 11:20
@Misafir Kullanıcı Bari yazdığınız yoruma siz inanın! Bırakın Zazaca'yı seçtirmeyi seçtirmemek için bin takla atılıyor. Her Peygamberin kendi kavminin diliyle tebliği ettiği ve dilin de Allah'ın ayetlerinden olma hasebiyle dinin emanet kısmında yer aldığını da bilmiyor olamazsın.
Misafir Kullanıcı (@Misafir_80832)
18 Ocak 2021 Pazartesi 17:28
Sayın BEKI Güzel bir makale yazmış...tebrik ederim
Misafir Kullanıcı (@Misafir_80879)
19 Ocak 2021 Salı 11:21
@Misafir Kullanıcı Makaleyi Beki Hoca, yazmamış. Yazan kişi onun çalışmasından alıntı yapmış.
Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları gazete ve haber kaynaklarına aittir
©Copyright 2017
Haberler, Fotoğraf Galerisi, Video Galerisi, Köşe Yazıları ve daha fazlası için arama yapın